आपल्या भारत देशात सोन्याला खूपच महत्त्व आहे. खूप जुना काळापासून लोक सोनं खरेदी करत आहेत. पूर्वीही आणि आजही लोक सोनं श्रीमंतीचं आणि सुरक्षिततेचं चिन्ह मानतात. आजच्या काळातही बरेच लोक आपले पैसे सुरक्षित ठेवण्यासाठी सोनं विकत घेतात.
सोनं कशासाठी वापरलं जातं?
सोन्याचा उपयोग खूप गोष्टींसाठी होतो.
जेव्हा सण, लग्न किंवा काही चांगली गोष्ट असते, तेव्हा लोक सोनं विकत घेतात.
काही लोक गरज पडली, म्हणजे आपत्कालीन परिस्थितीत वापरता येईल म्हणून सोनं साठवून ठेवतात.
गरज पडली, तर हे सोनं विकून लगेच पैसे मिळवता येतात.
म्हणून सोनं ही एक चांगली गुंतवणूक (Investment) मानली जाते.
सोनं किती शुद्ध असतं?
1. २४ कॅरेट सोनं – सर्वात शुद्ध
२४ कॅरेट सोनं हे खूप शुद्ध असतं. यात ९९.९% सोनं असतं.
हे सोनं खूप नरम असतं, त्यामुळे यापासून दागिने बनवत नाहीत.
पण नाणी, पट्ट्या वगैरे बनवायला हे सोनं वापरलं जातं.
सध्या याची किंमत ₹96,420 आहे (१० ग्रॅमसाठी).
2. २२ कॅरेट सोनं – दागिन्यांसाठी चांगलं
२२ कॅरेट सोनं हे दागिन्यांसाठी योग्य असतं.
यामध्ये थोडं तांबं आणि चांदीसारख्या इतर धातू मिसळलेल्या असतात.
हे सोनं थोडं मजबूत होतं.
हार, मंगळसूत्र, कडे अशा दागिन्यांमध्ये हे वापरतात.
याची किंमत ₹89,300 आहे.
3. १८ कॅरेट सोनं – फॅशनेबल दागिन्यांसाठी
१८ कॅरेट सोनं थोडं कमी शुद्ध असतं.
पण ते अधिक मजबूत असतं.
यापासून सुंदर आणि फॅशनेबल दागिने बनवतात.
तरुण मुलं आणि मुलींना हे सोनं आवडतं.
याची किंमत ₹73,070 आहे.
सोन्याच्या किमती का बदलतात?
1. जगातील घडामोडी
जगात कुठे सोनं महाग झालं, तर भारतातसुद्धा त्याचा परिणाम होतो.
युद्ध, मोठं संकट किंवा सरकारमध्ये बदल झाला, तर सोनं महाग होतं.
2. रुपया आणि डॉलर
जर भारताचा रुपया कमजोर झाला, तर इतर देशांतून सोनं आणायला जास्त पैसे लागतात.
त्यामुळे किंमत वाढते.
3. सण आणि लग्न
दिवाळी, अक्षय तृतीया, धनतेरस, लग्न अशा वेळेस लोक जास्त सोनं घेतात.
म्हणून त्या काळात किंमती वाढतात.
4. शहरानुसार बदल
मोठ्या शहरांत स्पर्धा जास्त असते, त्यामुळे किंमत थोडी कमी असते.
गावांमध्ये किंमत थोडी जास्त असते.
दागिने घेताना लागणारा खर्च
● कारागिरी शुल्क
सोनार दागिने बनवतो, त्याच्या मेहनतीचे पैसे वेगळे लागतात.
सोप्या डिझाइनला कमी पैसे लागतात, आणि बारकाव्याच्या डिझाइनला जास्त.
● GST आणि इतर शुल्क
सरकार ३% GST घेतं.
हॉलमार्क, विमा आणि प्रमाणपत्र यासाठी थोडा खर्च वेगळा लागतो.
सोनं खरेदी करताना काय लक्षात घ्यायचं?
- नेहमी ओळखीच्या आणि विश्वासार्ह दुकानातूनच सोनं घ्या.
- हॉलमार्क असलेलं सोनं घ्या. हे शुद्धतेचं चिन्ह असतं.
- किंमत आणि कारागिरी शुल्क अनेक दुकानांत बघा आणि तुलना करा.
गुंतवणूक म्हणून सोनं का घ्यावं?
- सोनं हे महागाईपासून वाचवणारं आहे.
- म्हणजे बाजारात महागाई वाढली, तरी सोन्याची किंमत जास्त राहते.
- गरज पडली, तर लगेच विकून पैसे मिळवता येतात.
- पण गुंतवणूक करताना सोनं शुद्ध आहे का, आणि विक्रेता चांगला आहे का, हे पाहा.
सोनं विकत घेणं म्हणजे फक्त पैसे खर्च करणं नाही.
हे आपल्या संस्कृतीचा आणि परंपरेचा भाग आहे.
योग्य माहिती घेऊन, विचार करून आणि अनुभवी लोकांचा सल्ला घेऊन सोनं खरेदी केल्यास नक्कीच फायदा होतो.