शेती ही आपल्या देशासाठी खूप महत्त्वाची आहे. शेतकरी आपल्याला अन्न देतात, म्हणून ते आपले खरे पोशिंदे आहेत. शेतकऱ्यांची मदत करण्यासाठी केंद्र सरकारने “प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना” सुरू केली आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना थेट पैसे बँकेत मिळतात. ही योजना 2019 पासून सुरू आहे.
या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दर 4 महिन्यांनी ₹2,000 मिळतात. म्हणजेच वर्षभरात एकूण ₹6,000 मिळतात. हे पैसे थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा होतात. या प्रक्रियेला DBT (Direct Benefit Transfer) म्हणतात, म्हणजे पैसे सरळ बँकेत जमा होतात, मधे कोणी दलाल नसतो.
ही योजना मिळण्यासाठी काही अटी आहेत. शेतकऱ्याच्या नावावर 2 हेक्टरपर्यंत जमीन असावी. तो शेती करणारा असावा. जो सरकारी नोकरी करत असेल किंवा मोठा व्यावसायिक असेल, त्याला ही योजना मिळणार नाही. अर्जदार भारतीय नागरिक असावा. पण भाडेकरू आणि शेतमजूरांना या योजनेचा फायदा मिळत नाही.
जर शेतकऱ्याला अर्ज करायचा असेल तर दोन प्रकार आहेत – ऑनलाईन आणि ऑफलाईन.
ऑनलाईन अर्ज कसा करायचा?
शेतकऱ्याने www.pmkisan.gov.in या वेबसाईटवर जावे. तिथे “Farmers Corner” मध्ये जाऊन “New Farmer Registration” वर क्लिक करावे. आधार क्रमांक टाकून, मोबाईलवर आलेला OTP टाकून प्रक्रिया पूर्ण करावी.
ऑफलाईन अर्ज कसा करायचा?
शेतकऱ्याने जवळच्या CSC केंद्रात जावे. त्याच्याजवळ आधार कार्ड, 7/12 उतारा आणि बँक पासबुक असावे. फॉर्म भरून बायोमेट्रिक पडताळणी करून अर्ज करता येतो.
पुढचा हप्ता कधी मिळेल?
जर एप्रिल-जून हप्ता एप्रिलमध्ये मिळाला असेल, तर पुढचा हप्ता जुलै किंवा ऑगस्ट 2025 मध्ये मिळेल.
हप्त्यांचे वेळापत्रक असे आहे:
- एप्रिल ते जून – एप्रिल किंवा मेमध्ये पैसे
- जुलै ते सप्टेंबर – जुलै किंवा ऑगस्टमध्ये पैसे
- ऑक्टोबर ते डिसेंबर – ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबरमध्ये पैसे
- जानेवारी ते मार्च – जानेवारी किंवा फेब्रुवारीमध्ये पैसे
तुमचे पैसे आले आहेत का हे तपासण्यासाठी www.pmkisan.gov.in या वेबसाईटवर जावे. “Beneficiary Status” वर क्लिक करावे. आधार क्रमांक किंवा बँक खाते क्रमांक टाकावा. त्यानंतर तुमचा हप्ता मिळालाय की नाही, हे कळेल.
ही योजना शेतकऱ्यांसाठी खूप उपयोगी आहे. यातून शेतकऱ्यांना बियाणं, खते आणि औषधं घेण्यासाठी मदत होते. पैसे थेट बँकेत जातात, त्यामुळे कोणी फसवत नाही. सगळं काही ऑनलाईन असतं, त्यामुळे सर्वकाही पारदर्शक असतं. शेतकऱ्यांना थोडं आर्थिक बळ मिळतं.
कधी-कधी हप्ता थांबतो. त्याची काही कारणं असू शकतात:
- आधार क्रमांक किंवा बँक तपशील चुकलेले असणे
- जमीनविषयक माहिती अपडेट न केलेली असणे
- बँक खाते बंद असणे
- शेतकऱ्याचा मृत्यू झाल्यानंतर माहिती अपडेट न केलेली असणे
म्हणून तुमची सर्व माहिती वेळोवेळी अपडेट ठेवा, म्हणजे हप्ता वेळेवर मिळेल.