आजकाल आपल्याला घरात वीज खूप लागते. टीव्ही, फ्रीज, पंखा, एसी, लाइट्स यासाठी वीज लागते आणि त्यामुळे वीजबिलही खूप येते. महागाई वाढत चालली आहे, त्यामुळे वीजबिल भरताना खिशाला ताण येतो. ही अडचण कमी करण्यासाठी सरकारने एक योजना सुरू केली आहे — सोलार म्हणजेच सूर्यप्रकाशापासून वीज तयार करणारी योजना.
या योजनेत घराच्या छतावर सोलार पॅनल लावायचं असतं. हे पॅनल सूर्यप्रकाशातून वीज बनवतं. ही वीज आपण घरात वापरू शकतो. म्हणजे आपण वीज कंपनीकडून वीज घेण्याऐवजी आपली स्वतःची वीज तयार करू शकतो. भारतात सूर्यप्रकाश भरपूर असतो, त्यामुळे हे खूप उपयोगी ठरतं.
एकदा सोलार पॅनल लावलं की २५-३० वर्षं मोफत वीज मिळू शकते. यामुळे दर महिन्याचं वीजबिल कमी होतं किंवा बंदच होतं. याशिवाय आपण पर्यावरणालाही मदत करतो कारण सोलार वीज स्वच्छ असते. यात धूर, प्रदूषण काहीच होत नाही.
सरकार सोलार पॅनल लावण्यासाठी आर्थिक मदतही देते. उदा. जर संपूर्ण खर्च ७२,००० रुपये असेल, तर त्यातून सरकार ४८,००० रुपये देते आणि आपल्याला फक्त २४,००० रुपये भरावे लागतात. काही राज्यं तर यापेक्षा जास्तही मदत करतात. त्यामुळे सामान्य कुटुंबालाही ही योजना परवडते.
घराच्या आकारानुसार सोलार पॅनलची वेगवेगळी साईज असते. लहान घरासाठी लहान पॅनल पुरेसं असतं. मोठ्या घरासाठी मोठं पॅनल लावावं लागतं. एसी, वॉशिंग मशीनसारख्या मोठ्या वस्तू वापरायच्या असतील, तर थोडी जास्त क्षमता लागते.
सोलार पॅनल लावायला काही तांत्रिक गोष्टी कराव्या लागतात. तज्ज्ञ माणसं तुमचं छत पाहतात, सूर्यप्रकाश पुरेसा मिळतो का ते बघतात आणि मग डिझाइन तयार करतात. सोलार पॅनल, वायर, इन्व्हर्टर लावून दोन-तीन दिवसांत काम पूर्ण होतं.
जेव्हा सूर्यप्रकाश मिळतो तेव्हा सोलार पॅनल वीज तयार करतं. रात्री किंवा ढगाळ हवामानात वीज लागली तर बॅटरी बॅकअप ठेवता येतो. हे बॅकअप दिवसभरची वीज साठवून ठेवतो.
ही सोलार योजना खूप फायदेशीर आहे. आपलं वीजबिल वाचतं, पर्यावरणाला मदत होते आणि स्वतःची वीज तयार करता येते. सरकारही पैसे देते, त्यामुळे खर्च कमी होतो. पण सरकारची ही मदत मर्यादित काळासाठी असते. म्हणून ज्या कुटुंबांना सोलार पॅनल बसवायचं आहे, त्यांनी लवकर अर्ज करायला हवा.
जर कोणाला माहिती हवी असेल किंवा अर्ज करताना शंका आली, तर सरकारी वेबसाईटवर किंवा स्थानिक कार्यालयात जाऊन विचारू शकतात. ही योजना आपल्यासाठी आणि आपल्या पुढच्या पिढीसाठी खूप उपयोगी ठरू शकते.